PIŠE/FOTOGRAFIJE: MIA MEDAKOVIĆ
Ponovo u Fotografiski, čuvenom muzeju fotografija. Posle Berlina, ovog puta u njihovom matičnom muzeju u Stokholmu, u četvrti Södermalm, u nekadašnjoj zgradi carine s početka 20. veka obučenoj u karakterističnu fasadnu ciglu. Prva Fotografiska otvorena je pre 14 godina spojivši fotografiju, umetnost, kulturu i što nije neuobičajeno ni za Švedsku ni za savremene muzeje danas – gastronomiju. Ovaj muzej fotografije razlikuje se od ostalih jer nikada nema stalnu postavku. S namerom da postane najveći privatni muzej u svetu, Fotografiska je svoje izložbene prostore proširila na Berlin, Njujork, Talin i Šangaj.
U muzeju su do sada realizovane izložbe Anny Leibovitz, Gusa Van Santa, Roberta Mapletorpa, nemačkog fotografa, publiciste i filmskog umetnika, najpoznatijeg po portetima slavnih muzičara, glumaca i modela Petera Lindberga, kao i mnoge druge.
Muzej se prostire se na oko 2500 kvadratnih metara i omogućava posetiocima jedinstveno duhovno iskustvo. Kafe na samom vrhu objekta pruža zadivljujući pogled na panoramu Stokholma, čuvena ostrva Gamla Stan i Djurgarden, kao i ostala manja ostrvca stokholmskog arhipelaga, a restoran (koji je dobio titulu najzanimljivijeg restorana 2019. godine) odličnu kuhinju, “fine dining” kvaliteta.
Bilo da pijete kafu gledajući zavodljivu panoramu Stokholma ili potpuno uranjate u estetsku moć fotografije, Fotografiska vas neće ostaviti ravnodušnim. U galerijskom prostoru takođe se organizuju i klupski nastupi tokom cele godine najpoznatijih svetskih DJ izvođača.
Fotografiska organizuje oko 20–25 izložbi radova raznih domaćih i međunarodnih fotografa tokom godine. Obično se smenjuju četiri glavne izložbe, praćene sa oko 20 manjih izložbi fotografija.
Fotografiska sebe vidi kao ambasadora umetnosti fotografije i kao međunarodnu platformu za razmenu i širenje gotovo beskonačnih mogućnosti izražavanja koje nudi fotografija. Pored izložbi, ovde se redovno organizuju razna predavanja, radionice i časovi za profesionalne fotografe, kao i za fotografe amatere i početnike.
Ovog februara, muzej nam donosi zanimljivu izložbu Hip-Hop: Conscious, Unconscious (Hip-hop: svesno, nesvesno), a povodom 50 godina od osnivanja tog pokreta u Bronksu. Izloženo je preko 200 fotografija iz 50 godina duge istorije američkog hip-hop pokreta. Izložba nas vodi od osnovnog pokreta 1970-ih u Njujorku do današnje globalne industrije vredne milijarde dolara, sa slikama nekih od najpoznatijih svetskih fotografa i jedinstvenim portretima najvećih zvezda hip-hopa. Prikazani su radovi preko 50 fotografa, sa poznatim imenima kao što su Jonathan Mannion i Campbell Addy. Portretirani umetnici su Nas, Mos Def, Wyclef Jean, The Roots, Run DMC, Wu-Tang Clan, Kendrick Lamar i mnogi drugi. Među kultnim fotografijama Dženet Bekman su, između ostalih, portreti LL Cool J, Public Enemy i Beastie Boys.
Iako su žanr i kultura često, a neretko s pravom, optuživani za objektivizaciju i seksizam, hip-hop je takođe priča i o jakim ženama. Od pionirke Silvije Robinson, koja je producirala dve možda najvažnije hip-hop pesme, Sugarhill Gang Rapper’s Delight i Grandmaster Flash’s The Message, do revolucionarnih umetnika kao što su bile Missy Elliot, Queen Latifa, Salt-N-Pepa, Mary J. Blige, Ericah Badu, Lauryn Hill, Queen Latifah i Lil Kim i savremene superzvezde kao Niki Minaj, Cardi B i Megan Thee Stalion. Zajedno sa fotografkinjama kao što su Martha Cooper i Lisa Leone, žene hip-hopa dobile su istaknuto mesto na izložbi.
Izložba je debitovala u Fotografski u Njujorku u januaru ove godine, a kada je sada stigla u Stokholm, fotografije su propraćene tekstovima ugledne švedske muzičke novinarke Ametist Azordegan. Tekstovi opisuju uspon švedske hip-hop scene i tako pružaju lokalni kontekst. Iz svesnog u nesvesno, iz globalnog u lokalno i obrnuto.
